NÂNG CẤP DENCUN LÀ GÌ VÀ Ý NGHĨA CỦA NÓ ĐỐI VỚI MẠNG ETHEREUM

Bản nâng cấp Dencun là bản cập nhật Ethereum được chờ đợi nhiều nhất, sắp diễn ra vào quý 1 năm 2024, đánh dấu sự bắt đầu của kỷ nguyên The Surge. Trong hai năm qua, mạng lưới Ethereum đã trải qua hai bản nâng cấp lớn - The Merge và bản nâng cấp Shanghai hoặc Shapella.

Những bản nâng cấp này đã giúp Ethereum đạt được trạng thái tiết kiệm năng lượng, mở rút ETH đã stake, và cải thiện phí gas cho các nhà phát triển.

Mặc dù quá trình chuyển đổi giao thức của Ethereum đã kết thúc, nhưng mạng vẫn đối mặt với vấn đề mở rộng quy mô. Điều này đã dẫn đến việc áp dụng mô hình mở rộng bằng rollup, nơi lớp thực thi được triển khai off-chain và xác minh on-chain. Kết quả là phí trên các rollup rẻ hơn so với chuỗi gốc từ 3-8 lần nhưng vẫn chưa đủ rẻ để cạnh tranh với các L1 khác. Để giảm phí L2 và tăng cường khả năng mở rộng của Ethereum, bản nâng cấp Cancun-Deneb hay Dencun đang được triển khai.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về ý nghĩa của bản nâng cấp Dencun, thời gian chạy testnet và ra mắt chính thức.

Nâng cấp Dencun là gì?

Bản nâng cấp Dencun là một bản nâng cấp hardfork của Ethereum, tập trung vào việc giải quyết các vấn đề về khả năng mở rộng bằng cách cải thiện Ethereum như một lớp Data Availability thông qua một phương pháp được biết đến là proto-danksharding. Điều này sẽ cho phép các rollup đăng tải dữ liệu lên Ethereum với chi phí thấp hơn ít nhất 10 lần, giảm đáng kể chi phí gas cho người dùng.

Bản nâng cấp này sẽ được thực hiện trong hai phần — Deneb và Cancun, thông qua 9 đề xuất cải tiến Ethereum (EIPs). Bản nâng cấp Deneb thực hiện các cải tiến trên lớp đồng thuận, trong khi Cancun thực hiện trên lớp thực thi.

Ngoài khả năng mở rộng của Ethereum, bản nâng cấp Dencun còn cải thiện an ninh, mang lại lợi ích cho các nhà phát triển dApp, và nâng cao trải nghiệm staking cho người dùng. Vì vậy, bản nâng cấp này sẽ đặt nền móng cho việc mở rộng khả năng truy cập dữ liệu của Ethereum và làm cho kiến trúc rollup trở nên phù hợp hơn để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người dùng.

Nâng cấp Dencun cải thiện những gì?

Các đề xuất cải tiến Ethereum (EIPs) trong đến bản nâng cấp Dencun tác động tích cực đến các khía cạnh khác nhau của Ethereum. Từ việc giới thiệu các opcode hiệu quả đến việc giảm phí gas trên các rollup, bản nâng cấp Dencun cải thiện Ethereum một cách quy mô. 4 cải tiến chính từ bản nâng cấp Dencun có thể trình bày như sau:

1. Tăng cường khả năng mở rộng

Đề xuất quan trọng nhất trong bản nâng cấp Dencun là EIP-4844 hay proto-danksharding. Cải tiến cụ thể này đặt nền móng cho việc mở rộng quy mô dựa trên mạng bằng cách làm cho việc đăng tải dữ liệu lên Ethereum của các rollup rẻ hơn.

2. Tăng cường an ninh

Bản nâng cấp Dencun bao gồm nhiều đề xuất để tăng cường an ninh ở cấp độ ứng dụng người dùng và lớp đồng thuận, bao gồm EIP-4788, 6780 và 7514

3. Cải thiện trải nghiệm staking

Ở lớp đồng thuận, bản nâng cấp Deneb đang triển khai hai đề xuất nhằm cải thiện trải nghiệm người dùng staking và thời gian xác nhận khối là EIP-7044 và EIP-7045

4. Nâng cao hiệu quả chi phí

Bản nâng cấp Cancun giới thiệu hai đề xuất, EIP-5656 và EIP-1153, nhằm cung cấp các opcode mới để hỗ trợ các nhà phát triển dApp, đặc biệt trong việc tối ưu hóa chi phí gas.

Bản nâng cấp Dencun ban đầu được lên kế hoạch triển khai vào cuối năm 2023. Tuy nhiên, một số vấn đề về triển khai và đồng thuận đã khiến việc thực hiện bị trì hoãn đến năm 2024.

Bây giờ chúng ta đã có những ngày cụ thể cho các mạng thử nghiệm công khai:

• Goerli: 17 tháng 1
• Sepolia: 30 tháng 1
• Holesky: 7 tháng 2

Bản nâng cấp Dencun sẽ đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lộ trình phát triển, biến Ethereum thành một mạng lưới blockchain có khả năng mở rộng và hiệu quả hơn. Sự ra đời của proto-danksharding mở đường cho Ethereum đạt được mục tiêu mở rộng toàn diện với rollup, với mục tiêu là 100k+ TPS.

So với các bản nâng cấp Ethereum khác, bản nâng cấp Dencun có sự biến đổi mạnh mẽ hơn ở cấp độ ứng dụng người dùng. Khi các rollup mở ra một cấp độ mở rộng mới, sẽ có nhiều trường hợp sử dụng mới yêu cầu mức giá gas hiệu quả và dự đoán được.