TƯƠNG LAI CỦA PERP DEX - PHÁI SINH PHI TẬP TRUNG

Các công cụ phái sinh - đặc biệt là hợp đồng tương lai vĩnh viễn (Perps) - chắc chắn là ngành lớn nhất trong tiền điện tử, chiếm phần lớn trong tổng khối lượng giao dịch tiền điện tử.

Hầu như tất cả giao dịch phái sinh đều diễn ra trên các sàn giao dịch tập trung. Điều trớ trêu là hầu hết các nhà giao dịch bán lẻ và tổ chức giao dịch tài sản phi tập trung, thúc đẩy những giá trị phi tập trung, nhưng lại trên trên các máy chủ tập trung. Trong vài năm qua, các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) được xây dựng dựa trên các hợp đồng thông minh trên blockchain đã xuất hiện. Đối với những người hiểu biết về tiền điện tử, các DEX như dYdX và GMX đã thu hút được sự chú ý đáng kể và trở thành những lựa chọn thay thế khả thi cho các sàn tập trung truyền thống. Tuy nhiên, khối lượng giao dịch và lượng người dùng của các lựa chọn thay thế phi tập trung này vẫn chỉ là một phần nhỏ so với các sàn tập trung.

Hợp đồng tương lai vĩnh cửu là công cụ giao dịch lớn nhất trong thị trường tiền điện tử. Để mang lại cảm giác về quy mô, khối lượng hợp đồng tương lai đã chiếm ~75% tổng khối lượng giao dịch của Binance kể từ năm 2021. Các sàn giao dịch tiền điện tử khác không phải của Hoa Kỳ có tỷ lệ tương tự hoặc cao hơn. Câu chuyện lại khác ở Hoa Kỳ, nơi các quy định ngăn cản các sàn giao dịch như Coinbase và Kraken có được một thị trường phái sinh mạnh mẽ. Không có gì ngạc nhiên khi Coinbase đã mở một sàn giao dịch phái sinh tiền điện tử ở nước ngoài chỉ vài tháng trước.

Nguồn: The Block Research, Amber

Tuy nhiên, hầu như tất cả khối lượng giao dịch phái sinh đều diễn ra trên các sàn giao dịch tập trung. Để hiểu được khối lượng tập trung chiếm ưu thế như thế nào so với khối lượng phi tập trung, hãy xem xét rằng tổng khối lượng trên các DEX giao ngay thường bằng 10–20% so với CEX. Trên thực tế, khối lượng giao dịch hàng tháng của Uniswap đã vượt quá Coinbase trong bốn tháng liên tiếp trong năm nay. Ngược lại, tỷ lệ đó chỉ là 1–3% đối với khối lượng giao dịch phái sinh.

Nguồn: The Block, Coinalyze, Coinglass, Dune, Amber, dựa trên 7DMA tính đến ngày 30 tháng 6 năm 2023

Có lẽ lý do chính cho sự chênh lệch này giữa ngành dọc giao ngay và perps là khó khăn lớn hơn trong việc tạo DEX perps ngang bằng với CEX. Mặc dù việc tạo một DEX giao ngay có thể chấp nhận được (các biến thể của x*y=k) tương đối đơn giản, nhưng việc thực hiện điều tương tự đối với giao dịch phái sinh sẽ khó khăn hơn nhiều do có nhiều yếu tố hơn — chẳng hạn như quản lý yêu cầu ký quỹ, ký quỹ chéo, funding rate, tỷ lệ đòn bẩy, oracle giá, quỹ bảo hiểm, v.v.

Hơn nữa, vì phái sinh là con con gà đẻ trứng vàng cho các sàn giao dịch tập trung nên sự cạnh tranh rất gay gắt. DEX không chỉ phải bắt kịp CEX mà còn phải theo kịp tốc độ đổi mới và cải thiện giao dịch phái sinh của nhiều sàn CEX lớn.

Để cạnh tranh được với CEX trong mảng phái sinh, DEX cần có nhiều cải thiện ở nhiều khía cạnh khác nhau như:

Cải thiện Ux/ui và bảo mật hệ thống để gia tăng sự ổn định, cải thiện hệ thống khớp lệnh tự động, bổ sung liquidation safety nets Gia tăng hiệu quả vốn cho người dùng, điều chỉnh phí maker/taker cũng như điều chỉnh funding rate linh hoạt, mở ký quỹ chéo. Tận dụng MEV Tăng cường thanh khoản, giảm bid/ask spread

Mặc dù tất cả các yếu tố đều quan trọng nhưng tính thanh khoản là khía cạnh quan trọng nhất của một sàn giao dịch. Không có nó, sàn giao dịch sẽ không có giá trị đối với người mua, người bán hoặc nhà tạo lập thị trường. Hầu hết các sàn giao dịch đều trì trệ hoặc thất bại do thiếu thanh khoản.

Tất cả các yếu tố khác được cho là nhằm cải thiện tính thanh khoản trên sàn giao dịch. Ví dụ: chức năng ký quỹ chéo giúp giảm đáng kể chi phí vốn cho các nhà tạo lập thị trường, giúp cải thiện tính thanh khoản. Cơ sở hạ tầng mạnh mẽ cho phép các nhà tạo lập thị trường chuyên nghiệp quản lý rủi ro khi đưa ra bid và ask. Các nhà giao dịch cũng sẽ thích các sàn giao dịch có hiệu suất cao và linh hoạt với các biện pháp bảo vệ để đề phòng các sự kiện blackswan.

Mặc dù vượt qua CEX dường như không thể, chúng tôi tin rằng các perp DEX sẽ chiếm được thị phần đáng kể bằng cách cạnh tranh ở những lợi thế mà CEX không thể có được , tương tự như cách Uniswap và các DEX giao ngay khác chiếm spotlight:

Khả năng kết hợp: Bằng cách đưa các bộ phận hoặc toàn bộ cơ sở hạ tầng DEX lên chuỗi, các dự án DeFi khác có thể kết nối với DEX phái sinh để tạo các tính năng mới. Phi tập trung và minh bạch Niêm yết tài sản đa dạng

Nhìn chung, DEX rất có thể sẽ giành được chiến thắng bằng cách áp dụng các chiến lược và mô hình hoạt động mà cấu trúc của CEX không thể bắt chước được. Các nhà nghiên cứu ở Amber Group cho rằng, nếu như phát triển đúng hướng, mảng dự án DEX phái sinh có thể đạt mức định giá trên 25 tỷ USD.

So với CEX, cấu trúc thị trường DEX hiện tại còn non nớt và phân mảnh. Chúng ta có quyền giữ vững niềm tin của mình rằng lĩnh vực phái sinh phi tập trung - sẽ tiếp tục phát triển trong vài chu kỳ tới.