Tìm hiểu về xu hướng “DAO” trong năm 2022

Làm thế nào để tạo nên một tổ chức với tất cả mọi người đến từ khắp nơi trên thế giới, dù không quen biết nhau nhưng có chung các nguyên tắc chung và tự đưa ra quyết định đầu tư một cách độc lập, tất cả đều được lập trình trên Blockchain?

DAO ĐANG BIẾN ĐIỀU NÀY THÀNH HIỆN THỰC

Gần đây, một số DAO đã bắt đầu thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư truyền thống, bao gồm cả tỷ phú Mark Cuban, người đã gọi DAO là “sự kết hợp cuối cùng của chủ nghĩa tiến bộ”. Công ty đầu tư mạo hiểm A16Z đã đầu tư hàng triệu đô-la cho các DAO được tạo bởi cá nhân và các công ty. Công ty nghiên cứu Messari cũng dự đoán rằng DAO sẽ trở thành “xu hướng tiếp theo” trong lĩnh vực này.

VẬY DAO LÀ GÌ?

DAO viết tắt cho tên đầy đủ “Decentralized Autonomous Organization, có nghĩa là tổ chức tự trị phi tập trung.

Để hiểu DAO, trước tiên bạn cần hiểu công nghệ đằng sau nó. Hầu hết các DAO được xây dựng trên công nghệ blockchain và hợp đồng thông minh, là tập hợp các dòng code chạy trên Blockchain.

Chúng ta đã biết, các tổ chức truyền thống thường có một cấu trúc thứ bậc: trên cùng là Hội đồng Quản trị chính thức, Giám đốc Điều hành hoặc Quản lý Cấp cao quyết định cấu trúc và có quyền thực hiện các thay đổi.

DAO được phân cấp, có nghĩa là chúng không chỉ quản lý bởi các cá nhân hoặc tổ chức. Các quy tắc quản trị của mỗi DAO được mã hóa trong các hợp đồng thông minh trên Blockchain và chúng không thể bị thay đổi, trừ khi được các thành viên DAO bỏ phiếu và chấp thuận. Các thành viên của mỗi DAO có thể cùng nhau bỏ phiếu về quyết định, thay vì thiểu số có quyền quyết định, việc này được diễn ra thông qua biểu quyết trên cơ sở bình đẳng.

Đối với DAO, Blockchain là xương sống của tổ chức, duy trì cấu trúc và quy tắc trên mỗi chuỗi. Sự ra đời của một DAO phải có ba yếu tố cơ bản:

1. Có các mục tiêu và văn hóa tổ chức (sứ mệnh, tầm nhìn, giá trị của tổ chức) có thể được thông qua với những người khác.
2. Có một hệ thống quy tắc về việc sáng lập, quản trị, phần thưởng, … có thể đồng thuận với những người khác và các quy tắc này được đặt trên chuỗi thông qua công nghệ Blockchain.
3. Người dùng có thể tham gia Stake token để nhận đầy đủ phần thưởng.

DAO không phải cái gì đó mới mẻ, nhưng chúng đang ngày càng trở nên phổ biến hơn. Tiếp theo, hãy phân tích cách chúng hoạt động và liệu chúng có an toàn hay không.

CÁC VẤN ĐỀ VỀ AN TOÀN & HOẠT ĐỘNG CỦA DAO

DAO cần các yếu tố sau để hoạt động đầy đủ: quy tắc hoạt động, quỹ token để tổ chức có thể sử dụng để thưởng cho các hoạt động nhất định của các thành viên và quyền biểu quyết để thiết lập các quy tắc hoạt động. Ngoài ra, quan trọng nhất, đó là một cấu trúc tốt và an toàn.

Một vấn đề tiềm ẩn với hệ thống bỏ phiếu là ngay cả khi một lỗ hổng bảo mật được phát hiện trong code của nó, DAO vẫn không thể được sửa chữa trước khi có đa số phiếu bầu. Trong quá trình bình chọn, tin tặc có thể lợi dụng những sơ hở trong các lỗ hổng code để tấn công.

Vào tháng 5 năm 2016, công ty khởi nghiệp Slock.it của Đức đã ra mắt nền tảng với cái tên rất sáng tạo là “The DAO” để hỗ trợ phiên bản Airbnb phi tập trung của họ. Vào thời điểm đó, chiến dịch huy động vốn từ cộng đồng đã thành công rực rỡ, huy động được hơn 150 triệu đô la Mỹ trị giá bằng Ethereum.

Thật không may, có một số vấn đề với code mà họ sử dụng trong DAO. Tháng 6 năm 2016, tin tặc đã tấn công DAO dựa trên những lỗ hổng này. Tin tặc đã lấy đi 3,6 triệu ETH, trị giá khoảng 50 triệu đô-la Mỹ vào thời điểm đó.

Điều này đã gây ra một cuộc tranh luận quy mô lớn và gây tranh cãi giữa các nhà đầu tư DAO. Một số người đã đề xuất nhiều cách khác nhau để giải quyết vấn đề hack, trong khi những người khác kêu gọi giải thể DAO vĩnh viễn.

Vào thời điểm đó, DAO được xây dựng trên mạng Ethereum, sử dụng các thuật toán hợp đồng thông minh để đảm bảo cấu trúc quản trị và các động lực kinh tế. Để ngăn chặn các cuộc tấn công mạng, blockchain Ethereum đã trải qua một đợt hard fork, dẫn đến việc chia Ethereum chia thành hai blockchaini khác nhau - Ethereum ngày nay, nơi các khoản tiền bị đánh cắp được rút và trả lại; và Ethereum Classic - blockchain ban đầu với các khoản tiền bị tấn công không bao giờ được phục hồi.

Vụ tấn công này vẫn được biết đến là một trong những vụ hack tiền điện tử lớn nhất, gây ra rủi ro về DAO và làm suy yếu lòng tin của các nhà đầu tư.

Theo IEEE Spectrum, DAO dễ bị lỗi lập trình và có nhiều hướng tấn công. Trên thực tế, những hậu quả tiềm ẩn của cơ cấu tổ chức có thể rất nhiều và các nhà đầu tư lo lắng rằng họ sẽ phải chịu trách nhiệm cho những hành động mà DAO thực hiện với tư cách là một tổ chức rộng lớn hơn..

LÀM THẾ NÀO ĐỂ SỬ DỤNG DAO?

Cho đến nay, DAO đã được sử dụng trong nhiều tổ chức, chẳng hạn như đầu tư, từ thiện, gây quỹ, cho vay, v.v. tất cả đều không có “trung gian” tham gia.

VD: một DAO từ thiện có thể chấp nhận đóng góp từ mọi người từ khắp nơi trên thế giới và các thành viên có thể quyết định cách sử dụng các khoản đóng góp; một mạng lưới DAO freelancer có thể tạo ra một mạng lưới các nhà thầu sử dụng tiền cho không gian văn phòng và đăng ký phần mềm; vốn đầu tư mạo hiểm DAO có thể tạo quỹ mạo hiểm, góp vốn đầu tư và bỏ phiếu cho vốn đầu tư mạo hiểm, và số tiền hoàn trả có thể được phân phối lại giữa các thành viên DAO.

Trong hai năm qua, do sự phát triển bùng nổ của tài chính phi tập trung (DeFi), sự quan tâm của mọi người đối với DAO đã nóng trở lại.

TƯƠNG LAI CỦA DAO LÀ GÌ?

Tính đến giữa năm 2020, sức nóng ban đầu của DAO vẫn chưa được khôi phục. Tuy nhiên, sự quan tâm của mọi người đối với các tổ chức tự trị phi tập trung với tư cách là một nhóm rộng lớn hơn tiếp tục tăng lên.

DAO cũng cần phải vượt qua nhiều thách thức pháp lý và quy định tiềm ẩn, đặc biệt là ở Hoa Kỳ. Các khung pháp lý có thể ảnh hưởng đến DAO và cách thức hoạt động của nó ở Hoa Kỳ vẫn chưa rõ ràng.

Mặc dù có nhiều mối quan tâm kéo dài và các vấn đề tiềm ẩn về tính hợp pháp, an ninh và cấu trúc, một số nhà phân tích tin rằng loại hình tổ chức này cuối cùng sẽ chiếm ưu thế và thậm chí có thể thay thế các doanh nghiệp có cấu trúc truyền thống.