Vấn đề mở rộng không còn là một chủ đề mới mẻ, nhưng cũng chưa bao giờ là lỗi thời để đưa ra bàn luận. Năm 2021, vào thời kỳ thị trường sôi động, mạng Ethereum đã phải đối mặt với lưu lượng lớn giao dịch dẫn đến tắc nghẽn mạng. Người dùng phải trả phí hàng chục, có lúc cả trăm USD cho một giao dịch đơn giản, điều này đã thúc đẩy các chuyên gia tìm kiếm những giải pháp thay thế giúp mở rộng mạng Ethereum nói riêng và mạng blockchain nói chung.

Zero Knowledge Rollups hay ZK-rollup là một trong những giải pháp mở rộng được đánh giá là tiềm năng và hiệu quả ở thời điểm hiện tại, một số mạng layer 2 lớn cũng đang hướng đến khởi chạy mạng ZK-rollups của riêng mình. Ở bài viết này, cùng BHO Network tìm hiểu ZK-rollups là gì và những lợi thế của nó.

Rollup là gì?

Để hiểu Zero-Knowledge Rollups là gì, chúng ta cần phải giải thích qua về Rollup. Rollup (cuộn lại) trong blockchain, đúng như tên gọi của nó, chỉ hành động “gói” một nhóm các giao dịch lại rồi đưa ra khỏi mạng chính của Ethereum. Những giao dịch này sẽ được xử lý ngoài chuỗi (off-chain), rồi gói lại thành một khối dữ liệu duy nhất và đưa trở lại mạng Ethereum. Nhờ xử lý nhiều giao dịch hơn trong một khối dữ liệu, thông lượng mạng được gia tăng. Rollup được đánh giá là một giải pháp mở rộng hiệu quả đối với Ethereum.

Zero Knowledge Rollups là gì?

Các giao thức Zero Knowledge Proof nhóm các giao dịch thành một gói và đưa ra xử lý và thực thi ngoài chuỗi (off-chain). Tính toán ngoài chuỗi giúp giảm lượng dữ liệu phải đăng lên blockchain. Operator của các giao thức ZK-rollup gửi bản tóm tắt các thay đổi cần thiết để thể hiện tất cả các giao dịch trong một đợt thay vì gửi từng giao dịch riêng lẻ. Họ cũng đưa ra các bằng chứng hợp lệ (validity proof) để chứng minh tính đúng đắn của những thay đổi của họ. Bằng chứng hợp lệ chứng minh bằng mật mã chắc chắn rằng những thay đổi được đề xuất đối với trạng thái của Ethereum thực sự là kết quả cuối cùng của việc thực hiện tất cả các giao dịch trong gói.

ZK-rollups có ưu thế giúp bảo vệ quyền riêng tư và quan trọng nhất là nhanh và rẻ. Các ZK-rollups có một số lợi thế so với các Optimistic Rollups về tốc độ và tính bảo mật, nhưng chúng phức tạp hơn đáng kể về hạ tầng công nghệ.

Nhờ những tiến bộ gần đây về blockchain & crypto, các đội ngũ từ Polygon, Matter Labs và Scroll cho biết họ sắp tung ra các zkEVM đầu tiên – ZK-rollup hoạt động giống hệt với mạng Ethereum. Giống như các Optimistic Rollups phổ biến ngày nay, các ZK-rollups mới hơn này sẽ có thể hỗ trợ hầu như bất kỳ nhà phát triển ứng dụng nào muốn xây dựng trên Ethereum – giúp mọi thứ trở nên nhanh hơn và rẻ hơn rất nhiều cho người dùng cuối.

Những dự án về ZK-rollups tiêu biểu hiện nay như Mina Protocol, Loopring, Syscoin, Dusk, … đều có thể được giao dịch, swap và lưu trữ trên 3S Wallet một cách đơn giản, nhanh chóng và an toàn.

Tại BHO Network và 3S Wallet, tương lai của blockchain là mục tiêu hàng đầu và đội ngũ luôn ủng hộ mọi sự phát triển có lợi cho mạng Ethereum nói riêng và sự phát triển của blockchain nói chung. 3S Wallet là một multichain wallet được xây dựng xung quanh những tính chất trụ cột như Đơn giản, Bảo mật và An toàn. Hiện 3S Wallet hỗ trợ hầu hết mạng phổ biến hiện nay, bao gồm các giải pháp mở rộng Layer 2 là Polygon và Optimistic Rollup, và chắc chắn sẽ hỗ trợ nhiều mạng hơn nữa trong tương lai, trong đó có các giải pháp ZK-rollups.