Web 3.0 là gì? Ưu, nhược điểm & Tiềm năng phát triển

Web 3.0 là gì? Sau đợt phổ biến metaverse, Web 3.0 là một trong những từ thông dụng mới chiếm lĩnh thế giới Internet. Tại sao Web 3.0 tiềm năng thay đổi nhân lại trong tương lai hay không? Đọc bài viết của BHO network dưới đây để giải đáp thắc mắc này nhé.

1. Web 3.0 là gì?

Trước khi tìm hiểu về Web 3.0, ta cần phải quay ngược thời gian và xem xét kỹ hơn các phiên bản tiền nhiệm của nó, Web 1.0 và Web 2.0. Dưới đây là lịch sử ngắn gọn của Internet:

1.1 Web 1.0

Cũng như thời kỳ Trung cổ, Web 1.0 không được đặt tên cho đến khi nó trở nên lỗi thời. Như chúng ta đã biết, 'World Wide Web' chỉ là một tập hợp các trang web tĩnh chứa nhiều thông tin và không có nội dung tương tác.

Muốn kết nối mạng, bạn sẽ quay số thông qua một modem "ọp ẹp" và trong suốt thời gian đó không ai trong nhà có thể sử dụng điện thoại. Đó là mạng lưới các chat room AOL của AltaVista và Ask Jeeves, và MSN Messenger. Nó chậm kinh khủng. Bạn muốn stream video và âm nhạc? Vậy thì phải mất ít nhất một ngày để tải xuống các bài hát đấy!

1.2 Web 2.0

Hầu hết các modem và các bộ nhớ giao diện tẻ nhạt và nhàm chán đã biến mất. Tốc độ Internet nhanh hơn đã mở đường cho nội dung tương tác và Web không còn chỉ là việc quan sát, mà là việc tham gia trực tiếp.

Sự chia sẻ thông tin trên toàn cầu đã tạo ra kỷ nguyên của ‘phương tiện truyền thông xã hội’, Youtube, Wikipedia, Flickr và Facebook đã đưa ra tiếng nói cho những người “thấp cổ bé họng” và cung cấp một phương tiện để các cộng đồng có cùng chí hướng phát triển mạnh mẽ.

1.3 Web 3.0

Web 3.0 hay còn gọi là Web3, là phiên bản thứ ba của Internet kết nối dữ liệu với nhau theo cách phi tập trung để mang lại trải nghiệm người dùng nhanh hơn và được cá nhân hóa hơn.

Nó được xây dựng bằng trí tuệ nhân tạo, máy học và semantic web, đồng thời sử dụng hệ thống bảo mật Blockchain để giữ cho thông tin của bạn an toàn và bảo mật. Phi tập trung, tính mở và tiện ích người dùng đáng kinh ngạc là những đặc điểm xác định của web 3.0.

Bên cạnh đó, Web3 sẽ cho phép các trang web và ứng dụng sử dụng dữ liệu có ý nghĩa hơn và điều chỉnh thông tin phù hợp với từng người dùng. ​​

2. Đặc điểm của Web 3.0

• Open: được tạo ra bằng phần mềm mã nguồn mở.
• Trustless: mạng cung cấp cho người dùng quyền tự do tương tác công khai và riêng tư. Không có người thứ 3 khiến họ gặp rủi ro, do đó dữ liệu không đáng tin cậy.
• Permissionless: bất kỳ ai, kể cả người dùng và nhà cung cấp đều có thể tham gia mà không cần sự cho phép của tổ chức.
• Ubiquitous: Web3 sẽ cung cấp Internet cho mọi người, bất cứ lúc nào và từ bất kỳ vị trí nào. Các thiết bị kết nối Internet sẽ không cong bị giới hạn ở máy tính và điện thoại thông minh như ở Web 2.0. Vì IoT cho phép phát triển vô số loại tiện ích thông minh mới.

2.1 Ưu điểm nổi bật của Web 3.0

Web 3 sẽ làm cho web trở nên thông minh, an toàn hơn. Điều này dẫn đến việc duyệt web hiệu quả hơn và tăng tính tương tác giữa người dùng và máy tính. Cùng điểm qua một vào ưu điểm hàng đầu của Web 3.0 nhé.

Quyền riêng tư và kiểm soát dữ liệu:

• Người dùng cuối sẽ nhận được lợi thế quan trọng nhất của mã hóa dữ liệu để bảo vệ thông tin của họ không bị tiết lộ ra ngoài. Mã hóa sẽ không thể phá vỡ trong bất kỳ trường hợp cụ thể nào. Vì vậy người dùng có toàn quyền sở hữu và quyền riêng tư đối với thông tin của họ.

Dịch vụ liền mạch:

• Lưu trữ dữ liệu phi tập trung sẽ đảm bảo rằng người dùng có thể truy cập dữ liệu trong bất kỳ trường hợp nào. Người dùng sẽ nhận được nhiều bản sao lưu, điều này có lợi cho họ kể cả khi trong trường hợp máy chủ bị lỗi.
• Bên cạnh đó, không thực thể nào có khả năng dừng bất kỳ dịch vụ hoặc trang web nào. Vì vậy, khả năng bị tạm ngưng tài khoản và từ chối các dịch vụ được phân phối sẽ được giảm bớt. ​​

Tính minh bạch:

• Khi người dùng cuối sử dụng Blockchain họ sẽ theo dõi dữ liệu của mình và kiểm tra mã đằng sau nền tảng. Các tổ chức phi lợi nhuận phát triển phần lớn các nền tảng Blockchain, có nghĩa là họ cung cấp một nền tảng Blockchain mã nguồn mở.

Khả năng tiếp cận dữ liệu mở:

• Dữ liệu sẽ có thể truy cập từ mọi thiết bị và mọi nơi. Dữ liệu được thu thập và tiếp cận với người dùng trên toàn thế giới bằng cách cho phép điện thoại thông minh các thiết bị được kết nối khác truy cập dữ liệu trên máy tính nếu được đồng bộ hóa.
• Web 3.0 sẽ mở rộng hơn từ thanh toán liền mạch đến luồng thông tin phong phú hơn và truyền dữ liệu đáng tin cậy. Điều này sẽ xảy ra vì Web3 cho phép người dùng tương tác với bất kỳ máy nào mà không cần thông qua người trung gian thu phí.

Nền tảng không hạn chế:

• Vì tất cả mọi người đều có thể truy cập mạng Blockchain nên người dùng có thể tạo địa chỉ của riêng họ hoặc tương tác với mạng. Người dùng không thể bị hạn chế trên mạng này dựa trên giới tính, thu nhập, vị trí địa lý hoặc các yếu tố xã hội học của họ. Tính năng này sẽ giúp người dùng dễ dàng chuyển tài sản hoặc của cải của họ đến bất kỳ đâu trên toàn thế giới một cách nhanh chóng.

Tạo hồ sơ duy nhất:

• Với web 3.0 người dùng không cần tạo hồ sơ cá nhân riêng lẻ cho các nền tảng khác nhau. Một hồ sơ duy nhất sẽ hoạt động trên bất kỳ nền tảng nào và người dùng sẽ có toàn quyền sở hữu đối với bất kỳ thông tin nhất định nào.
• Nếu không có sự cho phép của người dùng, không công ty nào có thể truy cập dữ liệu của họ hoặc xác minh tính chính xác của nó. Tuy nhiên, người dùng có thể lựa chọn chia sẻ hồ sơ của họ và bán dữ liệu của họ cho các nhà quảng cáo hoặc thương hiệu.

Xử lý dữ liệu nâng cao:

• Web 3.0 có lợi cho các nhiệm vụ giải quyết vấn đề và tạo kiến thức chuyên sâu. Nó sử dụng trí thông minh nhân tạo để lọc ra thông tin có giá trị từ một lượng lớn dữ liệu. Người dùng cũng sẽ được hưởng lợi từ khả năng thực hiện dự báo nhu cầu của khách hàng và dịch vụ khách hàng được cá nhân hóa, cần thiết cho các doanh nghiệp đang phát triển.

Không cần bên trung gian:

• Khác với Web 2.0, Web 3.0 không cần bên trung gian. Không có cơ sở dữ liệu tập trung nào lưu giữ trạng thái ứng dụng và không có máy chủ web tập trung nào chức logic backend. Người dùng có thể tận dụng Blockchain để xây dựng ứng dụng trên một State machine phi tập trung được duy trì bởi các nodes ẩn danh trên Internet.
• State machine là máy duy trì một số trạng thái chương trình nhất định và các trạng thái tương lai được phép trên máy đó. Blockchains là các máy trạng thái được khởi tạo với một số trạng thái ban đầu và có quy tắc rất nghiêm ngặt.
• Không có thực thể nào kiểm soát máy trạng thái phi tập trung này, nó được duy trì bởi tất cả mọi người trong network. Thay vì kiểm soát backend của Medium, trong Web3 bạn có thể viết Smart Contracts xác định logic của ứng dụng và triển khai chúng trên máy trạng thái phi tập trung.

Xem thêm: SegWit là gì? Thông tin của Segwit trong Blockchain

2.2 Nhược điểm của của Web 3.0

Web 3.0 còn có một số thách thức về các vấn đề quản lý dữ liệu cá nhân và quản lý danh tiếng. Dưới đây là những thách thức liên quan đến việc triển khai và sử dụng Web3.

Yêu cầu thiết bị nâng cao:

• Các máy tính kém tiên tiến hơn sẽ không có khả năng cung cấp các lợi ích của Web 3.0. Các tính năng và đặc điểm của thiết bị sẽ cần được mở rộng để làm cho công nghệ có thể tiếp cận với nhiều người hơn trên toàn cầu. Theo như hiện tại, sẽ chỉ có một số lượng hạn chế người có thể truy cập Web 3.0.

Các trang Web 1.0 sẽ trở nên lỗi thời:

• Nếu Web 3.0 trở nên chính thức trên Internet, bất kỳ trang web nào dựa trên công nghệ Web 1.0 sẽ trở nên lỗi thời. Công nghệ cũ không có khả năng cập nhật các tính năng của nó để phù hợp với công nghệ mới. Điều đó có nghĩa là các trang web đó sẽ lỗi thời hơn và mất lợi thế cạnh tranh so với các trang web mới.

Chưa sẵn sàng cho việc áp dụng rộng rãi:

• Công nghệ Web3 ngày càng thông minh, hiệu quả và dễ tiếp cận. Tuy nhiên, công nghệ này vẫn chưa hoàn toàn sẵn sàng để áp dụng rộng rãi. Cần nhiều nghiên cứu về tiến bộ công nghệ, luật bảo mật và sử dụng dữ liệu để đáp ứng nhu cầu của người dùng.

Nhu cầu về quản lý danh tiếng sẽ tăng:

• Khi thông tin của người dùng sẵn có và ít ẩn danh hơn thông qua Web3.0, việc quản lý danh tiếng sẽ trở thành một vấn đề đáng quan tâm hơn bao giờ hết. Nói cách khác, các thương hiệu và công ty sẽ cần duy trì tên tuổi, danh tiếng và hình ảnh của họ trên mạng.
• Các công ty sẽ cần phải giúp khách hàng có được thông tin thị trường quan trọng, hiểu biết kinh doanh có giá trị, nội dung hấp dẫn và tiếp thị qua Internet tiên tiến đi trước các đối thủ cạnh tranh. Do đó, quản lý danh tiếng sẽ trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Chức năng phức tạp:

• Web 3.0 là một công nghệ phức tạp đối với bất kỳ người dùng mới nào, điều này khiến họ do dự khi sử dụng nó. Nó là sự kết hợp của các công cụ web thế hệ cũ với các công nghệ tiên tiến, chẳng hạn như AI và Blockchain, cũng như sự kết nối giữa người dùng và việc sử dụng Internet ngày càng tăng.
• Điều này có nghĩa là chỉ các thiết bị tiên tiến mới có thể xử lý Web 3.0, gây khó khăn cho bất kỳ cá nhân hoặc doanh nghiệp nào không đủ khả năng mua các thiết bị như vậy. Vì người dùng có kỹ thuật tốt sẽ được hưởng lợi nhiều nhất từ công nghệ này, bản chất phức tạp của Web 3.0 có khả năng làm chậm sự phổ biến của nó ở cấp độ toàn cầu.
• Do vấn đề bảo mật, một hệ thống phi tập trung không thể tùy ý mở rộng như một hệ thống tập trung. Bitcoin hay Ethereum có khả năng mở rộng cực kỳ kém khiến cho các mạng chạy trên các Blockchain này thường xuyên bị tắc nghẽn. Đây là một vấn đề nghiêm trọng mà Web 3.0 cần giải quyết nếu muốn đi vào thực tế.

Tốc độ chậm:

• Internet phi tập trung có khả năng bảo mật và chống lỗi tốt hơn nhưng nó cũng có tốc độ chậm hơn do phải chạy các nút xác thực.
• Lưu ý rằng tốc độ giao dịch của tiền mã hóa không phải là tốc độ truyền thông tin của Blockchain nhưng nó có mối quan hệ tương quan. 1 giao dịch trong Blockchain có thể mang theo một dữ liệu nhất định. ​​

Luồng dữ liệu rác khổng lồ:

• Dữ liệu tồn tại trên Blockchain mãi mãi, nên chúng khiến cho Blockchain ngày càng trở nên nặng hơn. Hơn thế nữa công nghệ Blockchain yêu cầu mỗi nút phải tải toàn bộ dữ liệu Blockchain về khiến cho tổng dung lượng của Blockchain trên toàn mạng lưới càng kinh khủng. Ví dụ như Blockchain của Ethereum, nó đạt kích cỡ 300 Giga byte vào ngày 19/9.

3. Web 3.0 hoạt động như thế nào?

Ý tưởng đằng sau Web 3.0 là làm cho các tìm kiếm trên Internet nhanh hơn, dễ dàng và hiệu quả hơn để xử lý ngay cả những câu tìm kiếm phức tạp trong thời gian ngắn.

Trong ứng dụng web 2.0, người dùng phải tương tác với giao diện người dùng của nó. Giao diện này sẽ giao tiếp với backend của nó, giao tiếp với các cơ sở dữ liệu của nó. Toàn bộ mã được lưu trữ trên máy chủ tập trung, được gửi đến người dùng thông qua trình duyệt Internet.

Web 3.0 không có cơ sở dữ liệu tập trung lưu trữ trạng thái ứng dụng cũng như không có máy chủ web tập trung nơi chứa logic backend. Thay vào đó, có một Blockchain để xây dựng ứng dụng trên một máy trạng thái phi tập trung và được duy trì bởi các nút ẩn danh trên web.

Logic của các ứng dụng của bạn được xác định trong các Smart Contracts, được viết bởi các nhà phát triển, được triển khai trên máy trạng thái phi tập trung. Bất kỳ ai sẵn sàng xây dựng một ứng dụng Blockchain đều triển khai mã của họ trên máy trạng thái được chia sẻ này. Giao diện người dùng vẫn gần giống với web 2.0.

4. Cách mạng 3.0

Ở giai đoạn này, những người ủng hộ Web 2.0 đã có thể hình dung ra một công nghệ kế nhiệm. Họ hình dung trang Web thế hệ tiếp theo sẽ hướng tới tầm nhìn của Web 1.0 một cách đầy hoài cổ: mang tính “con người” hơn và bảo vệ quyền riêng tư hơn. Thay vì quyền lực (và dữ liệu) tập trung vào tay các công ty lớn trên, nó nên được trả lại cho các chủ sở hữu hợp pháp.

Tầm nhìn về một môi trường web công bằng hơn, minh bạch hơn trên thực tế đã có từ khoảng năm 2006, nhưng các công cụ và công nghệ chưa sẵn sàng vào thời điểm đó. Bitcoin đã mang đến khái niệm về một sổ cái phân tán hoặc blockchain để lưu trữ kỹ thuật số ngang hàng. Vì vậy, sự phi tập trung là ý tưởng chính; blockchain là phương tiện.

Trong khi Web 2.0 đã dân chủ hóa nhiều cấu trúc quyền lực và tạo ra nhiều cơ hội mới, động cơ kinh tế phần lớn đã được tư nhân hóa và trở nên độc quyền. Nhiều công ty lớn đã tạo ra các mạng lưới cơ sở hạ tầng công cộng riêng do chính họ thống trị. Tuy nhiên, Web 3.0 thì ngược lại, nó liên quan đến nhiều trung tâm lợi nhuận chia sẻ giá trị trên một mạng lưới mở.

5. Web 3.0 và công nghệ Blockchain có liên quan với nhau không?

Web 3.0 là một mạng lưới phi tập trung, nhưng một mạng lưới phi tập trung phải tồn tại cơ chế đồng thuận để xác thực thông tin và khiến thành viên có thể tin tưởng lẫn nhau, công nghệ Blockchain chính là cơ chế đồng thuận để giải quyết vấn đề đó.

Nếu không có công nghệ Blockchain, Web 3.0 sẽ phải hoãn lại cho tới khi tìm được một cơ chế đồng thuận đáng tin cậy khác. Ngược lại, Web 3.0 cũng là một ứng dụng khác của Blockchain ngoài tiền mã hóa và lưu trữ điện tử.

Xem thêm: Proof of History (PoH) là gì? Chi tiết kiến thức về Proof of History

6. Tiềm năng của Web 3.0

Những ưu điểm đột phá của Web 3.0 đã và đang mở ra những cánh cổng lớn giúp tạo ra những mô hình kinh doanh và ngành nghề mà trước đây khó có thể tưởng tượng tới. Điển hình là thời điểm hiện tại chính là Crypto.

Việc áp dụng công nghệ Blockchain với việc loại bỏ yếu tố lòng tin, loại bỏ sự cần thiết của bên thứ ba trong giao dịch đã tạo ra những trải nghiệm và những sản phẩm thực sự tuyệt vời.

Chỉ cần 1 chiếc ví Non - Custodial, người dùng có thể gửi tiền cho bất cứ ai ở bất kỳ đâu trên thế giới.

7. Các dự án Web 3.0 nổi bật

Với những thông tin ở trên người dung cũng thấy được độ rộng của Web 3.0. Dưới đây, BHO Netowork sẽ liệt kê một vài dự án Web 3 nổi bật.

7.1 Filecoin

Filecoin giống với Arweave, là dự án cùng thuộc mảng Decentralized Strorage. Filecoin được biết đến là một trong những tên tuổi đầu tiên làm về mảng Storage và nổi bật nhất nhờ ứng dụng giao thức phân phối mã nguồn mở.

7.2 Livepeer

Livepeer là cơ sở hạ tầng hỗ trợ cho Streaming video theo hướng phi tập trung. Livepeer tận dụng tính phân quyền của Blockchain khiến người dùng có thể làm chủ được nội dung mình tạo ra và có thể tự do chia sẻ nội dung.

7.3 Arweave

Arweave là Protocol lưu trữ dữ liệu Blockchain dựa trên thuật toán đồng thuận thế hệ mới Proof of Access để tạo ra kho lưu trữ dữ liệu thực sự vĩnh viễn đầu tiên trên thế giới.

7.4 The Graph

The Graph là một giao thức cho phép lập chỉ mục và truy vấn dữ liệu từ Blockchain, The Graph cho phép bất kỳ ai cũng có thể truy cập để xây dựng và xuất bản các API gọi là Subgraph. Subgraph giúp việc truy cập Data từ Blockchain dễ dàng hơn.

7.5 Helium

Helium là mạng lưới không dây phi tập trung được xây dựng trên nền tảng Blockchain. Nó hoạt động dựa trên Proof of Coverage và thuật toán đồng thuận mới dựa trên HoneyBadger BFT.

Những bài viết liên quan:

• Cloud Mining là gì? Kiến thức cơ bản về Cloud Mining từ A-Z
• AMM là gì? Tổng hợp kiến thức về Automated Market Maker

Hy vọng bài viết trên của BHO Network đã giúp người dùng hiểu hơn về Web 3.0 là gì. Nếu bạn đang quan tâm đến việc xây dựng các ứng dụng Web 3.0 hoặc bất kỳ thứ gì liên quan đến Web3, thì hãy theo dõi và đọc những bài viết sắp tới của BHO Network nhé.